Most na Wiśle w Knybawie pod Tczewem

"W tydzień po zajęciu Tczewa, Niemcy oprócz prowizorycznej odbudowy starych mostów, wysadzonych przez polskich saperów 1 września 1939 roku, przystąpili do budowy nowego na wybranym wcześniej terenie (około 3 km na południe od Tczewa) Badania geologiczne tego rejonu, pod pretekstem budowy nowego kabla telekomunikacyjnego pomiędzy Rzeszą a Prusami Wschodnimi, zostały przeprowadzone w latach 1936-37. Budowa mostu trwała jedynie 18 miesięcy, dzięki wcześniejszemu wykonaniu dokumentacji i konstrukcji stalowych, zbudowanych w Gdańsku jeszcze przed wojną i tam składowanych, a następnie dostarczonych za pomocą barek na plac budowy. Most o całkowitej długości 982.5 m i dziewięciu przęsłach o konstrukcji blachownicowej, z których trzy najdłuższe zostały zawieszone ponad nurtem Wisły, a pozostałe nad prawobrzeżnymi terenami zalewowymi, ma jezdnię o szerokości 12 m ułożoną bezpośrednio na dźwigarach mostowych. Całkowita szerokość mostu wynosi18.6 m"

W styczniu 1945 roku most został wysadzony przez Niemców (zniszczone zostały przęsła nurtowe: I, II, III, a VI uległ uszkodzeniu). Do odbudowy przystąpiono w 1946 roku i zakończono ją 17 grudnia 1950 roku.

rysunek

Źródło: Marcin Dudek, Most Ufortyfikowany [w:] Fortyfikacje tom 3, str. 73-87.

Trzy środkowe przęsła (z ogólnej liczby 9) wykonała szczecińska firma "Gollnow und Sohn" (ta sama, która zrobiła przęsła dla mostu przez Odrę Wschodnią pod Szczecinem => zdjęcie). Pozostali wytwórcy konstrukcji stalowej z Knybawy to "HOE Eggers und co." z Hamburga oraz "Gutehoffmungshutte Werk Sterkrade". Przęsła bezpośrednio nad Wisłą nie są oryginalne -obecne 3 przęsło (licząc od zachodu) zostało zmontowane z kawałków zniszczonych przęseł 2 i 3, a przęsła 1 i 2 zostały zbudowane w Stoczni Gdańskiej na podstawie oryginalnych planów niemieckich.

Wiele ciekawych informacji o Moście Knybawskim można znaleźć w książce Stanisława Mrozka "Tczewskie genius loci".

Architektem Reichsstraßenbrücke był znany projektant autostradowych mostów Fritz Tamms.

Zobacz plan (Typ B) i przekrój (Typ A) mostu.

Obrazek  i rysunek mostu. Typ A.

Plan zachodniego przyczółku. Obecny hotel powstał w miejsce planowanej gospody. Po drugiej stronie miała powstać stacja benzynowa. Typ B.

Wieże, które miały powstać na zachodnim przyczółku. Typ B.	Wieże, stacja benzynowa i gospoda planowane na zachodnim przyczółku. Typ B.

Typ A: Karl Schaechterle, Der Brückenbau Der Reichsautobahnen, Berlin-Prag-Wien 1942.

Typ B. Die Baukunst. Die Kunst im Deutchen Reich, Januar 1941.

Odbudowa mostu w 1949 roku. Ze zbiorów Stanisława Wajnikonisa, za zgodą Justyny Wajnikonis-Maciejewskiej, z albumu https://www.facebook.com/media/set/?set=a.230559387126301.1073742035.161901217325452&type=3 . 

I. Przyczółek zachodni.

1. Widok z tarasu przy hotelu na południową stronę przyczółku wschodniego. Na prawo od mostu bunkier i wał przeciwpowodziowy. Typ B.	2. Widok z hotelu na południową stronę przyczółku zachodniego. Po prawej fragment fundamentu pod wieżę. Typ B.	3. Fundamenty wieży po stronie południowej. Typ B.
4.. Fundamenty wieży po stronie północnej. W tle hotel po stronie południowej. Typ A.	5. Fundamenty wieży po stronie południowej widziane od strony Wisły. W tle hotel. Typ A.	6. Schody po stronie południowej przyczółka zachodniego. Typ A.
7. Widok od spodu - widoczny wózek techniczny do poruszania się wewnątrz mostu. Typ A.	8. Widok na most z podstawy przyczółka zachodniego, ze strony północnej. Typ A.	9. Widok z tego samego miejsca wyzoomowany - widoczna osłona pancerna stanowiska ogniowego na przeciwległym pylonie oraz wędkarz na podporze mostu. Typ A.

II. Przyczółek wschodni.

10. Widok od północy na przyczółek wschodni. Widoczna osłona pancerna stanowiska ogniowego widoczna z daleka na fotce nr 9. Typ A.	11. Trochę na lewo od poprzedniego zdjęcia. Typ A.	12. Widok z rogu od strony południowej. Typ A.
13. Widok ze schodów po stronie północnej. Po lewej tunel (zdjęcie nr 14), na wprost bunkier (10-12) oraz północny cokół. Typ A.	14. Tunel przecinający przyczółek wschodni. Widoczne pozamykane drzwi do bunkrów. Typ B.	15. Schody po stronie południowej. Kolejna płyta pancerna. Typ A.
16. Widok na hotel z południowej strony przyczółka wschodniego. Typ B.	17. Widok z cokołu, po północnej stronie mostu, na zachodni przyczółek. Typ A.	18. Cokoły na których miały stanąć pomniki sławiące III Rzeszę. Typ C.

Typ A: Zdjęcia wykonał w dniu 11 września 2001 r. Marcin R.

Typ B: Zdjęcia wykonali w dniu 8 lipca 2002 r. Marcin R., Piotr Jakubiak i ja.

Typ C: Zdjęcie wykonałem 16 października 2003 r.

<<<powrót

strona główna